U wilt graag een verrekijker aanschaffen, maar wat is een goede verrekijker? Welke verrekijker kopen voor uw beoogde doeleinde? Hieronder volgt uitleg over de werking van de kijker, de diverse soorten en verduidelijking van de belangrijkste begrippen en technische termen om u te helpen de juiste verrekijker te kiezen.
De werking van de verrekijker
De verrekijker, uitgevonden door de Nederlandse Hans Lippershey in 1608, is een optisch instrument dat een object op grote afstand vergroot weergeeft. Allereerst ontworpen met een negatieve lens, maar hedendaagse verrekijkers zijn voorzien van prismalenzen, waardoor u het beeld gewoon rechtop ziet. Het objectief aan de voorzijde van de verrekijker ontvangt het licht en stuurt het naar het prisma. Daar wordt het beeld gespiegeld en doorgegeven aan het oculair. Het oculair zorgt uiteindelijk voor de vergroting van het objectbeeld. De groep verrekijkers is grofweg in te delen in monoculaire kijkers, waarmee u slechts met een oog kijkt, en binoculaire modellen, die voorzien zijn van twee prima’s.Monokijkers
Voorbeelden van dit type kijker zijn bijvoorbeeld de spotting scope, voornamelijk gebruikt voor vogels en vliegtuigen spotten, de telescoop, om de astronomische wereld waar te nemen, en de richtkijker op een geweer dat bij de jachtsport helpt nauwkeurig te schieten. Een monokijker heeft meestal grotere objectieflenzen en een hogere vergrotingsfactor en dient daarom vaak op een statief geplaatst te worden. Dit type kijker, met uitzondering van de richtkijker, is dus niet echt handzaam en lastiger te verplaatsen.
Binoculaire verrekijkers
Deze groep is op te delen in twee soorten verrekijkers; Dakkant- en Porrokijkers. De dakkantkijker is slanker omdat het licht op een lineaire wijze door de kijker wordt gestuurd. Dit zorgt voor een compacter geheel, maar is door het complexere prismasysteem vaak ook iets duurder. Dit model is luchtdichter, maar geeft met gebruik van dezelfde objectieven minder licht door. De porrokijker is een breder model doordat het beeld via een N-knik wordt getransporteerd. Dit heeft als voordeel dat er minder lichtverlies is en het beeld meer diepte heeft.De getallen en technische termen
Om een verrekijker te kunnen beoordelen en bepaalde modellen correct te kunnen vergelijken is het belangrijk het verrekijkerjargon te begrijpen. In ieder geval de meest gebruikte begrippen en getallen. Hieronder worden er een aantal kort uitgelegd.
Vergroting
In de omschrijving van een model staat altijd eerst een getallencombinatie, bijvoorbeeld Konus verrekijker 8x42. Het eerste getal staat voor de vergroting. In dit voorbeeld betekent het dus dat de verrekijker het object 8 maal dichterbij brengt dan met het blote oog te zien is. Uiteraard is een zeer hoge vergrotingsfactor verleidelijk, maar het is dan ook moeilijker om het beeld stil te houden, het zichtveld wordt kleiner en het beeld minder scherp.
Welke vergroting voor welk doeleinde:
Lage vergroting (4x-6x), voor sportevenementen, concerten, theater
Gemiddelde vergroting (7x-10x), voor universeel gebruik, jacht, vogels kijken
Hoge vergroting (10x of meer), voor ver verwijderde objecten, astronomie, vliegtuigen spotten
Objectief
Een objectief is de lens aan de voorzijde van de verrekijker. Het tweede getal in het voorbeeld verwijst naar de diameter van de lens. Hoe groter de lens, hoe meer lichtinval. Een groter objectief zorgt dus voor een scherper en helder beeld. Ideaal in situaties waarbij de lichtomstandigheden niet optimaal zijn, zoals een donker bos of dieren spotten tijdens schemertijd.
Welke objectiefdiameter voor welk doeleinde:
- minder dan 40mm, voor situaties met volop licht
- 40-50mm, voor gemiddeld licht
- meer dan 50mm, voor schemerlicht en objecten op grote afstand.
Coating
De objectieven van een verrekijker kunnen voorzien worden van speciale coating lagen. Dit zorgt voor vermindering van schittering, voorkomt doorlating van schadelijke UV-stralingen of realiseert een beter contrast. Een verrekijker kan voorzien zijn van een coating, Multi-coating of Full Multi-coating. Ziet u een kleur op de objectieven dan zijn deze voorzien van een bepaald soort coating. In vakjargon wordt dit vaak als volgt afgekort, bijvoorbeeld FMC voor Full Multi-coating.
Gewicht
Het gewicht van de verrekijker wordt altijd in aantal gram weergegeven. Het is geheel persoonsafhankelijk of u voor een lichtgewicht verrekijker of een zwaarder exemplaar wilt gaan. Neemt u de verrekijker mee op reis of naar een evenement, dan is het raadzaam voor een compact en handzaam model te gaan. Deze neemt niet veel plaats in en is gemakkelijk te hanteren zonder de noodzaak van een statief.
Uittredepupil
Wanneer je een verrekijker op armafstand bekijkt dan is er in de oculairlenzen een cirkel te zien. Dit is de uittredepupil. De vorm van de uittredepupil is een goede indicatie voor de lenskwaliteit. Is de vorm prefect rond dan kunt u uitgaan van kwalitatief hoogwaardige lenzen. De uittredepupil staat vermeld als een getal, de objectiefdiameter gedeeld door de vergrotingsfactor. Hoe hoger het getal, des te meer lichtinval.
Schemergetal
Het schemergetal is een maatstaaf voor de algemene prestaties van verrekijker. Hoe hoger het getal, des te beter zal de verrekijker presteren bij minder optimale lichtsituaties. Het getal wordt bepaald door de vergrotingsfactor te vermenigvuldigen met de objectiefdiameter en daar vervolgens de wortel uit te trekken. In het voorbeeld Kowa 8x40 geldt dus 8x40=320. De wortel van 320 is 17.9.
Gezichtsveld
Wanneer je in de omschrijving van een verrekijkermodel FOV ziet staan, dan verwijst dit naar het gezichtsveld (Field-of-View). De FOV wordt ook aangegeven in graden, de gezichtshoek, of aantal breedtemeters op een afstand van 1000m. U kunt de gezichtshoek eenvoudig omzetten naar meters door het getal te vermenigvuldigen met 17,5. Hoe groter het gezichtsveld, des te eenvoudiger het is om bewegende objecten te spotten en te volgen.
Met kennis van de hierboven vermelde aspecten kunt u een verrekijker ook online kopen. Enkele topmerken zijn Konus, Kowa, Optisan en Vortex. Voor mee uitleg over de meest geschikte verrekijker bij een bepaald doeleinde lees ook ‘ Welk doeleinde, welke verrekijker?’
Bezoek de Categorie: Verrekijkers
